برسی شیوه جناب آقای میرزا حسینقلی
سید وحید بصام
مرحوم استاد حسینقلی معروف به جناب میرزا به تأیید همگان تواناترین نوازنده تار در طول تاریخ این ساز بوده که در دوران قاجار می زیسته و آثار ضبط شده روی صفحه از ایشان بجا مانده که با بررسی این صفحات می توان به اصول و مبانی موسیقی دستگاهی ( ردیف ) پی برد زیرا آثار بجا مانده از ایشان در واقع معیار و اساس موسیقی ما را تشکیل می دهد طبق نظریه استاد کیانی در کتاب هفت دستگاه محورهای اساسی موسیقی ایران عبارتند از : صدا ، فواصل گردش نغمات ، وزن ، تزئین و تکرار
1- صدا : صدای ساز آقا حسینقلی صدائیست ... ادامه مطلب
شرح حال اساتید تار ساز از استاد فرج الله تا رمضان شاهرخ
قسمت اوّل
استاد فرج الله : معروفترین سازنده آلات موسیقی در عهد ناصری و اصلیتاً اصفهانی بوده است و در زمان صدارت امیر کبیر به اتفاق نایب اسدالله ( معروفترین نی نواز زمان ) از اصفهان به تهران آمده و کار گاهی در دار الضایع تهران ( در جوار سبزه میدان فعلی ) دایر نموده و بکار ساخت تار وسه تار و سنتور می پرداخت .
با توجه به زمان رویدادهای فوق میتوان سال تولد استاد فرج الله را بطور تخمینی از 200-170 سال پیش بر آورد کرد . استاد فرج الله اولین هنرمندی بود که با مطالعه و دقت زیاد توانست به اندازه ها تا زمان حاضر نیز اعتبار دارند و بعنوان الگوئی در اختیار سازندگان پس از او قرار گرفت .
تارهای استاد فرج الله عمدتاً ارتفاع ( پهنا ) کمی داشته و کمی تخت هستند و مضراب خور کمی دارند . سر پنجه آن کمی لاغر و کشیده است .
رنگ تارهای او دارای آستر زیر رنگ سیاه یا قهوه ای تیره است . فرم دهانه های آن بوضوح از الگوی سنتی پیش از خود الهام گرفته است .
حجم نقاره در مقایسه با حجم کاسه کوچکتر از تارهای امروز است .
تراش داخل کاسه ای او بسیار ظریف و ماهرانه است .
نفیر داخل تارهای او عمدتاً باریک است و این امر باعث تولید صدائی تو دماغی و لطیف و ملایم میگردیده است .صدا دهی تار او کم حجم ولی بسیار شفاف و عالی و با حالت بوده و برای ردیف نوازی بسیار و مناسب است .
از دیگر ویژگیهای تار استاد فرج الله میتوان به این موارد اشاره نمود .
خورشید یا گل روی سر پنجه اغلب حالت کثیر الاضلاع و هندی دارد ( بر عکس سایر سازندگان )
تاج و نوار روی سر پنجه اغلب از چوب فوفل ساخته شده ( در مقایسه با سایر سازندگان که آنرا از استخوان می سازند )
بیخ دسته های تار او کوتاهتر از سایر اساتید است ( در حدود 3 سانتی متر )
عرض چوب فوفل روی دسته ساز پهنتر از استخوانهای مجاور خود است ( سایر سازندگان این 3 قسمت را مساوی می گرفتند . ) محل اتصال تکه های استخوان رو دسته بصورت اریب است ( سایر سازندگان از اتصال کاملا افقی استفاده میکردند )
سبیل های بین کاسه و نقاره تقریباً افقی است ( در کار سایر سازندگان اکثراً بصورت هشتی است )
نمای تار از انتها حالت دیگ شکل دارد . ( در کار بسیاری از سازندگان این نما حالت کروی دارد )از نمای پشت تار دو لبه پشت نقاره به هم رسیده است ( از ویژگیهای بارز تار استاد فرج الله که عباس صنعت هم از او الهام گرفته است )
تارهائی با صدا دهی عالی از کارهای استاد فرج الله باقی مانده که معروفترین آنها تار یاقوت که از طرف ظل السلطان ( پسر ناصرالدینشاه ) برای طربخانة خود به استاد فرج الله سفارش داده شده و بنا بر روایتی بعداً تار دست آقا حسین قلی گردیده و در حال حاضر این تار موجود و جزء بهترین تارهای قدیمی است .
از این استاد تارهایی سفارشی مانند تار 3 دهنه ( که صدا دهی زیر خوان دارد ) و تارهایی با سر پنجه خاص و منبّت کاری شده و نیز تارهای با ابعاد مختلف با الگوی معمول وی بر جای مانده .
مقالات و متن سخنرانیها
مربوط به نشستهای تخصصی ماهانة
پژوهش در موسیقی دستگاهی ایران
موسسه فرهنگی هنری آوای مهربانی
درزمان نصب تولباربایدبه اینترنت متصل باشید
بازدید دیروز: 0
کل بازدید :82634
آشنایی باشیوه ردیف نوازی موسیقی دستگاهی ایران
مشاهده تصویری موسیقی ردیف 2 [667]
شنیدن گوشه های ردیف [560]
مشاهد ه اجرای موسیقی [632]
[آرشیو(4)]
