نحوه بکارگیری قسمت های مختلف سنتوردرشیوه حبیب سماعی

آموزش سنتوربه شیوه حبیب سماعی

اجرای سنتور واستفاده از قسمت های مختلف سنتورکه شامل : بم (زرد)،زیر(سفید وسط) و غیث (پشت خرک سفید ) می باشد.درصفحات قدیمی بویژه درشیوه حبیب کاملاً براساس معیارهای سنتی است.استفاده ازخرک های سمت راست(بم)وهمچنین پشت خرک های سفید(غیث)درشرایطی خاص امکان پذ یراست.

درسنتورنوازی حبیب سماعی  مضراب های جفت (باهم نواختن دست راست وچپ برروی خرک های زرد وسفید)مشاهده نمی شود ، بلکه اجرای آن بدین صورت است که اول مضراب دست چپ ویا دست راست برروی سیم(وتر)مورد نظرخورده وسپس به سرعت وبا فاصله  زمانی بسیارکم که حتی برای گوش تا اندازه ای غیرقابل تشخیص است، به ضربه مضراب د ست بعدی (راست یاچپ)منتهی می گردد.بشنوید

دراین حالت مضراب اوّلی به منزله تزیین است.ومضراب دست راست (دومی) که قوی تراست .به منزله نغمه اصلی محسوب می شود.

این نوع نواختن معمولاًدرتحریرهای سریع وهمچنین دراجرای نغمه های تزیین دار،درشیوه حیب(یاقدما)مشاهده می شود.بشنوید

اجرای نغمه های کشیده  که معمولاً درسنتوربه آن «ریز»می گویند

(توالی پی درپی مضراب های دست راست وچپ)همیشه بایک «تک»یاضربه قوی شروع می شود .گاهی نوازنده سنتوراین« تک»یاضربه راازبم(قسمت زرد)برای ایجادفضای جدید وهمچنین برای حجم بیشتردرسنتورشروع می کند .وبقیه کشش یا«ریز»رادرقسمت دیگرویا دست راست  درقسمت بم ودست چپ درقسمت زیرادامه می دهد.

کشش یا«ریز»ها نیزهمیشه بایک  «تک» نسبتاً قوی که ممکن است روی همان نغمه (وتر)ویابم ویاغیثِ آن باشد خاتمه می یابند.بشنوید

پایه چهارمضراب ها ویاضربی هامعمولاً ازقسمت بم (زرد)بادومضرابِ دست راست وپس ازگذشتن ازقسمت وسط (زیر)سنتور،همراه یک یادومضراب دست چپ به حالت تزیین درقسمت پشت خرک (غیث)به مضراب قوی دست راست منتهی گردد.بشنوید

نغمات َ وسیله مضراب های دست راست انجام می گیرد.وبرای تزیین نغمات وگاهی گردش برخی ازنغمات ازمضراب های دست چپ استفاده می شود.بشنوید

« تک»ها که بیشترمخصوص مضراب راست هستند ،درشیوه حبیب بسیار زیبا و رسا ، به گوش  می رسند .به طوری که هماهنگی کاملی رابین«تک»ها با«ریز»ها بوجود می آورند.دراین حالت شیوه حبیب  بسیار ساده ،روان ،زیبا وصمیمی جلوه می کند.واین همان روشنی ،پاکی وساد گی است که درساز محمد صادق خان وشاگردش سماع حضور می شنویم.

بشنویدسنتورحبیب سماعی باآوازپروانه-آوازاصفهان

 منبع:کتاب شناخت موسیقی (?)حبیب سماعی نوشته:مجید کیانی